15 năm mô hình du khảo - niềm say mê khám phá của bạn trẻ

15 năm mô hình du khảo - niềm say mê khám phá của bạn trẻ

Quang cảnh buổi tọa đàm

Sáng 28/10, Hội Liên hiệp Thanh niên TP.HCM và Ban tổ chức Liên hoan đội, nhóm du khảo toàn thành năm 2008 tổ chức buổi tọa đàm “Du khảo trong tình hình hiện nay - mô hình và giải pháp phù hợp”. Đây là nội dung nằm trong kế hoạch đợt hoạt động “Nối vòng tay lớn”, kỷ niệm 52 năm Ngày Truyền thống Hội Liên hiệp Thanh niên Việt Nam (15/10/1956 - 15/10/2008). Nhiều ý kiến tham gia buổi tọa đàm đã tập trung phân tích, đề xuất các giải pháp nâng cao hiệu quả của hoạt động du khảo trong thời gian tới.



Cùng với quá trình vận động và phát triển hiện nay của xã hội, nhu cầu hưởng thụ văn hóa tinh thần của thanh niên đang có nhiều xu hướng phát triển đa dạng trong các lĩnh vực học tập, vui chơi giải trí, văn hóa văn nghệ, tham gia các hoạt động ngoài trời, thời trang, thẩm mỹ….Thanh niên có nhu cầu tham gia các câu lạc bộ học thuật, CLB võ thuật, thẩm mỹ, văn nghệ, đội, nhóm công tác xã hội, du khảo. Có những CLB, đội, nhóm được thành lập theo tổ chức (Đoàn - Hội hoặc tổ chức khác), cũng có nhóm tự phát của những bạn trẻ có cùng sở thích… Đây là một dạng nhu cầu có thực và cần được định hướng đúng trong quá trình phát triển nhân cách của thanh niên.



Trong thời gian qua, Hội Liên hiệp Thanh niên TP.HCM đã tập hợp được nhiều loại hình đội nhóm thanh niên theo sở thích, theo đặc thù nghề nghiệp, như: Hội Doanh nhân Trẻ, Hội Du khảo Trẻ, Hội Thầy Thuốc trẻ, Đội Công tác xã hội, Nhóm tình nguyện Những Ước Mơ Xanh, Câu lạc bộ Quốc tế Thanh niên. Hoạt động của các đội, nhóm này thu hút một số lượng lớn thanh niên tham gia, tạo thành phong trào thanh niên đa dạng. Ngoài ra, tại cơ sở cũng có nhiều mô hình họat động đội nhóm thanh niên: Nhà văn hóa Thanh niên hiện có 33 CLB thu hút trên 3.000 thanh niên tham gia sinh họat như CLB ca sĩ trẻ, CLB Hoa học đường, CLB Tiếng Anh, CLB du khảo học sử; trên địa bàn dân cư quận, huyện thành lập các nhóm tuyên truyền ca khúc cách mạng, CLB du khảo, đội công tác xã hội, chi hội cây kéo vàng… với số lượng trên 1.000 câu lạc bộ, hội, đội nhóm. Trong 6 tháng đầu năm 2008, các cơ sở Hội đã tổ chức 168 chuyến du khảo “Về nguồn” thu hút 11.062 lượt thanh niên tham gia.



Đa dạng các loại hình du khảo



Với phương tiện xe đạp, xe máy, hoặc kết hợp cả bằng xe lửa, tàu, thuyền, các bạn trẻ có thể tham gia hoặc tự mình tổ chức một chuyến du khảo ý nghĩa, ít tốn kém, có cơ hội khám phá thiên nhiên, cuộc sống, con người và khám phá chính mình.



Du khảo bằng xe đạp là sự lựa chọn thông minh cho loại hình du khảo ngắn ngày. Do đặc thù là phương tiện thô sơ, cần sức khỏe nên khoảng cách di chuyển ngắn trong phạm vi thành phố. Thường tổ chức vào ngày cuối tuần trong ngày hoặc một buổi với bán kính từ 10 đến 30km. Tiêu biểu như: tìm hiểu kiến trúc Pháp ở trung tâm TP, đình chùa cổ, lăng mộ ở TP. Bám sát các hoạt động triển lãm của các bảo tàng để đưa các bạn hội viên đến tìm hiểu, lịch sử văn hóa xưa và nay.



Du khảo bằng xe gắn máy phù hợp với các chuyến du khảo được thiết kế cho những chuyến đi xa, dài ngày, được tổ chức một cách chuyên nghiệp. Nếu như giai đoạn 2003 chỉ là những chuyến đi ngắn, gần thành phố thì càng về sau, những chuyến dài ngày được thực hiện thường xuyên theo định kỳ. Các chuyến du khảo được thiết kế theo phân vùng địa lý và nghiên cứu thời tiết thích hợp để hiệu quả thực hiện thành công cao nhất. Thường những tháng đầu năm, tiết xuân là những chuyến đi rừng, đảo. Trước khi mùa mưa về là các chuyến về miền Tây sông nước. Mùa mưa (từ tháng 6 đến tháng là những chuyến du khảo xe đạp, chuyến xuôi biển duyên hải miền Trung. Tiết thu lại có những chuyến ra Bắc theo vòng cung Đông Tây. Cuối năm là những chuyến tổng kết cung ngắn. Cứ theo định kỳ đến hẹn lại lên là những chuyến du khảo được thực hiện, bên cạnh đó là những chuyến du khảo khám phá những điểm mới dành cho đối tượng là các bạn đã tham gia thường xuyên. Do thiết kế theo vòng cung địa lý nên có chuyến chỉ 4, 5 ngày có chuyến lại 14 đến 18 ngày, có chuyến 24 ngày.



Loại hình du khảo bằng xe gắn máy phù hợp cho các hoạt động tìm hiểu lịch sử, truyền thống cách mạng, tìm hiểu thiên nhiên, văn hóa, địa lý, sinh hoạt địa phương, giao lưu với dân địa phương. Sân chơi này thu hút mạnh mẽ các đối tượng không phân biệt thành phần, nghề nghiệp, độ tuổi.



Đi đây đó để khám phá, để thỏa mãn đam mê chinh phục thiên nhiên, tìm hiểu văn hóa lịch sử, con người luôn là nhu cầu của thanh niên. Trong 3 năm gần đây, các nhóm chơi dạng “du khảo” phát triển rất mạnh, đi đầu và khơi mào trong hoạt động này là box du lịch trên diễn đàn ttvnonline (website cộng đồng lớn nhất VN). Hình thành do những tay chơi khám phá bằng xe máy ở Hà Nội, dần dần có hàng trăm nhóm chơi trên box này tự hình thành, chia sẻ thông tin và tự tổ chức đi. Dạng này hoàn toàn tự phát và có cách chơi mang tính cá nhân cao nên thường xảy ra những sự cố đáng tiếc mà trên diễn đàn từng mổ xẻ. Hình thành sau là web www.phuot.com, chuyên nghiệp hơn dành cho dân có tiền là www.caravanviet.com. Không chỉ đi trong nước, có nhóm đã và đang đi khắp các nước. Những cộng đồng trên mạng hình thành chủ yếu ở Hà Nội, TP.HCM cũng có vài nhóm, những nhóm này cũng có giao lưu và xin thông tin từ Hội Du khảo trẻ. Thực tế cho thấy, sân chơi này ngày càng rộng, ngày càng không đủ cung cho các đối tượng yêu thích loại hình này.



Làm gì để đẩy mạnh hoạt động du khảo?



Đặt trưng của du khảo cũng là một loại hình du lịch, tuy nhiên thông qua đó những giá trị văn hóa, cộng đồng được đặt ra trong mỗi chuyến đi. Những người tham gia trong đoàn không phải lặp lại “lối mòn” mà đi đến đâu, tìm đường đến đó, với tinh thần “du khảo là khám phá, là mở đường mà đi”. Nắm bắt những đặt trưng này buổi tọa đàm đã đặt ra vấn đề đưa du khảo trở thành một hoạt động bổ ích trong giới trẻ mà nhất là đội ngũ học sinh, sinh viên. Hội xác định giới trẻ hiện nay là những trái tim “máu lửa” sẵn sàng tham gia những hoạt động đội nhóm không chỉ vì đó là một sở thích mà thông qua đó giới trẻ sẽ học hỏi những kiến thức, truyền thống, văn hóa… khi đoàn du khảo đi qua mỗi địa phương.

Hành trình du khảo Tây Bắc-đường Hố Cáo, tỉnh Hà Giang

Tuy nhiên để làm tốt được việc đó, hội cần phải làm tốt công tác tổ chức, bằng cách liên kết chặt chẽ với những hoạt động đội nhóm để tổ chức cho chuyến đi tốt hơn. Đồng thời trong mỗi chuyến đi phải đặt ra mục tiêu rõ ràng đó là tiếp thu những giá trị văn hóa, học tập cách sống, cách nghĩ, cách làm việc của những bạn trẻ ở mỗi địa phương mà đoàn du khảo đi qua. Đó cũng chính là xu hướng mà hội đã đặt ra trong buổi tọa đàm. Những loại hình du khảo cũng được “sàng lọc” trước khi lập kế hoạch, làm một chuyến xuyên Việt hay xuyên Đông Nam Á, bằng xe đạp hay bằng xe máy, dài ngày hay ngắn ngày cũng phải đặt lên bàn cân kỹ càng trước khi quyết định, bởi lẽ từng loại hình sẽ phù hợp với từng đối tượng và nguồn tài chính của từng cá nhân và của hội. Với loại hình xe đạp sẽ vất vả hơn, chuyến đi sẽ ngắn hơn nhưng thông qua đó sự đoàn kết trong đội nhóm càng chặt chẽ hơn, đồng thời tinh thần và ý chí cũng quyết tâm cao hơn để hoàn thành chuyến hành trình của mình. Trong khi đó hội xác định loại hình xe máy phát triển ngày càng mạnh, vì những ưu thế do nó mang lại. Chuyến đi xa hơn, nhiều ngày hơn, sức khỏe không đặt lên hàng đầu trong loại hình này mà đó chính là ý chí tinh thần cho mỗi chuyến đi.



Cần có những mô hình khác với những sự lôi cuốn hấp dẫn riêng đó là những ý kiến được đặt ra trong buổi tọa đàm, chính những mô hình mới lạ pha chút phiêu lưu mạo hiểm sẽ thu hút giới trẻ những người đam mê tìm tòi khám phá tham gia đông và nhiệt tình hơn. Với những mô hình mới này, xe đạp được chú trọng nhiều, cần đầu tư đề loại hình xe đạp phát triển mạnh, không mai một trước sự phát triển mạnh mẽ của đời sống vật chất hiện nay trong xã hội.



Thông qua buổi tọa đàm hội cũng thống nhất chọn ngày 31/10 và 1/11 là ngày liên hoan đội nhóm du khảo đồng thời sẽ tổ chức định kì hàng năm. Cuối năm 2008 sẽ củng cố lại ban chấp hành hội, song song với việc đó sẽ tìm ra những phương pháp, hướng đi mới để loại hình du khảo ngày càng được các bạn trẻ yêu thích. Đầu năm 2009 cũng sẽ tổ chức đại hội, lập kế hoạch cho chuyến đi đường Trường Sơn nhân kỉ niệm 20 chuyến đi Trường Sơn đầu tiên của hội, sau chuyến đi Trường Sơn này cũng sẽ có một chuyến đi xuyên Việt hoặc Đông Nam Á.

Vài nét về Hội Du khảo Trẻ và hoạt động du khảo của thanh niên Các loại hình hoạt động du khảo đã có từ rất sớm trong thanh niên. Gọi “loại hình du khảo” vì “du khảo” (theo ngữ nghĩa) có nghĩa là vừa đi vừa khảo sát, tìm hiểu con người và địa phương nơi đến. Cụm từ “du khảo” xuất phát từ ý tưởng, suy nghĩ chọn một tên gọi cho thích hợp sau những chuyến hành trình xuyên Việt, hành trình của thanh niên những năm 90 và đến năm 1992 các anh, chị Ban chấp hành lâm thời Hội Du khảo Trẻ TP.HCM quyết định chọn cụm từ “du khảo” cho các họat động du khảo của thanh niên thành phố và cụm từ du khảo đã được sử dụng phổ biến cả nước. Ngày 23/5/1993, Hội Du khảo Trẻ Thành phố chính thức thành lập, với những hoạt động rất sôi nổi trong thành niên thành phố giai đọan này và trở thành một mô hình được nhân rộng trong cả nước, như các hoạt động: hành trình về Điện Biên, Pắc Bó, các chuyến xuyên Việt, vượt Trường Sơn. Chủ tịch tịch Hội đầu tiên là anh Đào Kim Trang, cùng các thành viên Võ Thanh Hùng (đã mất), Lê Hoàng Minh. Đến năm 2004, để củng cố họat động, Ủy ban Hội Liên hiệp Thanh niên TP.HCM chỉ định Ban chấp hành lâm thời Hội gồm 7 anh, chị, do anh Nguyễn Đăng Phúc làm Chủ tịch. Từ năm 2003 đến 2005, Hội đã tổ chức khoảng hơn 50 chuyến du khảo cho 1.027 thành viên tham gia. Đối tượng tham gia: sinh viên, học sinh chiếm 50%, thanh niên đang đi làm khỏang 35%, người lớn tuổi (trên 45 tuổi) khỏang 15%. Từ giai đọan 2006 đến nay, sinh viên học sinh chỉ chiếm khỏang 25%, thanh niên đi làm chiếm 40% và người lớn tuổi là 35%. Hoạt động đặc thù của Hội là các chuyến du khảo, với trung bình 12 chuyến/năm, hoạt động du khảo của Hội Du khảo trẻ được từng bước chuyên môn hóa cao, có quy trình thực hiện cụ thể, ổn định về lực lượng tham gia. Cứ đúng lịch là hành trình thực hiện, định kỳ người đăng ký trước cả năm. Phần nào đó đáp ứng được nhu cầu của xã hội.

Mà muốn tham gia những chuyến đi như vậy thì tiền bạc cũng cần phải có, nhưng nên có một công việc ổn định.